งานกาชาด

สภากาชาดไทยได้เริ่มขึ้นเมื่อครั้งสมัยแผ่นดิน “พระพุทธเจ้าหลวง” รัชกาลที่ 5 ในต้น ร.ศ. 112 (พ.ศ. 2436) ซึ่งประเทศสยามเกิดกรณีพิพาทกับฝรั่งเศสในเรื่องดินแดนฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขง ทำให้เกิดการสู้รบกันยังผลให้มีผู้บาดเจ็บ เสียชีวิต และได้รับความทุกข์ทรมานเป็นจำนวนมาก โดยในขณะนั้นยังไม่มีกองการกุศลใดๆ ทำหน้าที่ช่วยเหลือบรรเทาทุกข์ในยามสงครามอย่างเป็นกิจจะลักษณะ

“พระพุทธเจ้าหลวง” ทรงมีความห่วงใยเหล่าทหารหาญและบรรดาอาสาสมัครที่เสียสละเอาชีวิตร่างกายต่อสู้เพื่อรักษาพระราชอาณาเขต จึงพระราชทานพระบรมราชานุญาติให้จัดตั้งสภาอุณาโลมแดงแห่งสยามขึ้นเมื่อวันที่ 26 เมษายน 2436 เพื่อทำหน้าที่จัดส่งยา เวชภัณฑ์ อาหาร เสื้อผ้า และเครื่องใช้ต่างๆ ไปยังทหารและประชาชนที่เดือดร้อน อันเป็นหลักการที่ละม้ายกับหลักการของสภากาชาดสากล

นอกจากนั้น พระองค์ยังมีพระมหากรุณาธิคุณแก่องค์การที่จัดตั้งขึ้นใหม่นี้โดยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระบรมราชูปถัมภ์ และพระบรมราชานุญาตให้เรี่ยไรได้เงินเป็นจำนวนถึง 443,716 บาท อันเป็นเงินจำนวนมหาศาลในสมัยนั้น นับว่าเป็นการรณรงค์จัดหารายได้ครั้งแรกเป็นปฐมฤกษ์ในการก่อตั้งองค์การ

ต่อมาสภากาชาดไทยได้จัดให้มีงานกาชาดขึ้นครั้งแรกระหว่างวันที่ 31 มีนาคม พ.ศ. 2465 – 8 เมษายน 2466 (ขณะนั้นเปลี่ยนพุทธศักราชในเดือนเมษายน) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อหา “ประชาสมาชิก” ให้แก่สภากาชาดไทย การสมัครเป็นสมาชิกนี้ เสียค่าบำรุง 1 บาทต่อปี สถานที่จัดงานคือ สนามหลวง

งานกาชาดจึงได้จัดขึ้นเป็นประจำทุกปี และขยายวงกว้างขึ้นเป็นลำดับ ต่อมาในปี พ.ศ. 2471 ได้ย้ายสถานที่จัดงานมายัง พระราชอุทยานสราญรมย์ ในปี พ.ศ. 2472 เริ่มมีการสอยกัลปพฤกษ์ เป็นครั้งแรก รางวัลได้แก่เครื่องเวชภัณฑ์ เสื้อผ้า ค่าสอยกัลปพฤกษ์ มิได้กำหนดราคาไว้แล้วแต่ศรัทธา

ในปี 2476 เริ่มมีลอตเตอรี่ออกจำหน่ายเป็นครั้งแรก เพื่อหารายได้ให้สภากาชาดไทยในราคาฉบับละ 1 บาท ต่อมาในช่วง 2481 – 2499 ได้ย้ายมาจัดที่สถานเสาวภา และบริเวณกรีฑาสถานแห่งชาติซึ่งในการจัดงานแต่ละครั้ง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนางเจ้าฯ บรมราชินีนาถ พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์จะเสด็จทอดพระเนตรด้วย งานกาชาดนี้เจริญก้าวหน้าขึ้นเป็นลำดับ

กระทั่งปี พ.ศ. 2500 สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ สภานายิกา สภากาชาดไทย ได้ทรงมีพระราชเสาวนีย์โปรดเกล้าฯ ให้ย้ายสถานที่จัดงานมายังบริเวณสวนอัมพร โดยมีหม่อมกอบแก้ว อาภากร ณ อยุธยา เป็นประธานคณะกรรมการอำนวยการจัดงานกาชาด ต่อมาสถานที่จัดงานได้ขยายบริเวณออกไปจนถึงสนามเสือป่ากระทั่งปัจจุบัน